Vicdan

Vicdan insanı her zaman doğruya yöneltmez.Sadece doğruya yönelmesi için onu uyarır.Vicdan iç huzuru veya iç sıkınısı vererek kişiyi uyarır.Yaptığı hatalardan en az zararla dönmesi için onu dürter.Vicdan bir kavram değil, kişinin yeteniğidir.Metafizik anlayışa göre vicdan doğuştan var olmuştur.Diyalektik anlayış ise vicdanın içinde bulunduğu toplumsal koşullarla belirlendiğini ileri sürer.Vicdan insanı kısa süreli mutsuzluğa itebilir.Yaptığı davranışlar yüzünden kendisiyle bir iç hesaplaşmaya girebilir.Ama sonunda bu mutsuzluğundan haz alır.Herkeste vicdan duygusu, yeteneği farklı işler.İyinin ve iyiliğin doğru olduğuna inandırır.Kimi insanın vicdanı bir hayvanın canını acıtsa bile rahat bırakmazken, kimi insanında insanların canına kast etmesine kadar uyarı durumuna geçmez.Vicdan kişiyi her yerde, her zaman, izleyen, kişinin niyetine göre yargıda bulunan bir hakimdir.Yaptıklarını kendi niyetine göre yargılar.İnsana hata ve doğruyu bildiren bir iç sestir.İnsanı hayvanlardan ayıran şeylerden biriside vicdandır.İnsan vicdanına göre hareket eder, onun uyarılarıyla kendisine bir yön verir.Hayvan ise tamamen iç güdüsel hareketer eder.Açsa vicdanını sızlatmadan başka bir hayvanı yiyebilir.Vicdan ahlakın en temel öğesidir.Vicdandır ki insanı en olmadık yerlerde, en olmadık zamanlarda yakalar.Bazen bir yemeği yerken, bazen tam uykuya dalmak üzereyken.Geçmişte yaptıklarınız gelir aklınıza.Niye yaptım, yapmamalıydım dedikleriniz.Ya da yapacağınız esnada sizi uyarır vicdan, sizi en iyi olana, en doğru olana yöneltir.İnsanı insan yapan özelliklerinin başında gelir.Vicdan insanın içinde hiç susmayan bir köpektir.İnsanın insani duygularının körelmesini engeller.Onları devamlı uyanık tutar.Bazen vicdan insanı korkak yapabilir.William Shakespeare  Hamlet adlı eserinde "vicdan hepimizi korkak yapıyor." diyerek bu konuyu göz önüne getirmiştir.Vicdana sahip olan insan kötüyü yaparken, yapmaya yeltenirken korkar.Çünkü vicdanının onu rahat bırakmayacağının bilincindedir.Vicdana sahip olan insan otomatik olarak ahlaklı bir insan haline de gelir.Ahlak insanın doğruyu, iyiyi yapmasıdır.Vicdan ise insanı bunları yapması için uyarır.Ahlaklı bir insan olmaya yöneltir.Vicdanı konuşan bir insan ne kadar susmaya alışkın olsa da kendisini dışarıya vuracak bir nokta bulur.Dışarıdaki olaylara sessiz kalırken, vicdanı onu bunlara dur demeye yöneltir.